CNN hôm 31/5 đưa tin, đơn vị Khảo cổ Cambridge (CAU) vừa tìm thấy 52 ngôi mộ trong lúc khai quật vùng Knobb’s Farm, làng Somersham, hạt Cambridgeshire, miền Đông Vương quốc Anh. Những ngôi mộ này tồn tại từ thời La Mã, trong đó có tới 17 hài cốt không đầu và 13 hài cốt chôn úp mặt. Chính quyền bất ổn và luật pháp nghiêm ngặt có thể là nguyên nhân dẫn đến số người bị xử tử tại nghĩa địa cổ cao bất thường. Theo đó, Đế chế La Mã thống trị các khu vực thuộc Anh trong khoảng 400 năm, từ năm 43 – 410.
Đầu của nhiều hài cốt trong nghĩa địa La Mã được đặt dưới chân
Đầu của nhiều hài cốt được đặt dưới chân và một số người chết trong tư thế quỳ. Theo nghiên cứu đăng trên tạp chí Britannia. Nhiều hài cốt trong tình trạng kém nhưng không có dấu vết bị thương do tự vệ. Và không có chấn thương trực tiếp nào trước khi chết. Ngoại trừ việc chặt đầu. Điều này cho thấy cái chết đã được sắp xếp từ trước.
Số người bị chặt đầu và chôn úp mặt đặc biệt cao so với các nghĩa địa La Mã khác tại Anh. 33% hài cốt bị chặt đầu, trong khi bình thường chỉ khoảng 2,5-6,1%.
Các chuyên gia chưa rõ tại sao một số người lại bị chôn trong tư thế nằm sấp. Nhưng đây chắc chắn không phải nhầm lẫn vì có tới 13 hài cốt như vậy. Nguyên nhân có thể là những người này là tội phạm hoặc gia đình xấu hổ về họ.
“ADN cho thấy có 9 nhóm người đến từ nhiều nơi khác nhau. Những khu định cư này là vùng nông thôn rộng lớn cung cấp ngũ cốc và thịt cho quân đội La Mã”. Isabel Lisboa, giám đốc công ty tư vấn khảo cổ Archaeologica, cho biết.
Lisboa cho rằng khả năng cao 17 người bị chặt đầu do phạm tội, hoặc theo một nghi thức nào đó. Trong giai đoạn sau của thời kỳ La Mã thống trị Anh, số lượng tội phải nhận án tử tang. Từ 14 lên 60 do tình trạng bất ổn của chính quyền ngày càng nghiêm trọng. “Có vẻ luật La Mã được áp dụng rất nghiêm ngặt tại Knobb’s Farm. Do nơi này gắn liền với việc cung cấp hàng hóa cho quân đội La Mã”, Lisboa nói.
Các học giả tranh luận
Hầu hết hài cốt thuộc về người trên 25 tuổi, một số có dấu hiệu thiếu máu và sâu răng. Có 15 ngôi mộ chứa các bình và đồ gốm nhỏ. Ví dụ những chiếc cốc tồn tại từ thế kỷ 3 – 4. Nhóm khảo cổ cũng tìm thấy một chiếc lược trong ngôi mộ của một phụ nữ. Có thể nó được cài trên tóc khi người này bị xử tử.
Simon Cleary, giáo sư danh dự về Khảo cổ học La Mã tại Đại học Birmingham ở Anh, cho biết. “Những gì chúng tôi biết về các địa điểm diễn ra các vụ hành quyết tư pháp La Mã. Cho thấy rằng chúng chủ yếu ở các thành phố và thị trấn và có tác dụng răn đe. Trang trại của Knobb không gần bất kỳ thị trấn hay thành phố lớn nào.”
Cleary cho biết thêm, một luật do hoàng đế ở Rome đưa ra rất khó được thực thi ở một nơi xa xôi. Có thể những người này đã bị hành quyết. Nhưng luật La Mã có thể không liên quan gì đến lý do tại sao họ bị giết.
Các học giả khác cũng bày tỏ nghi ngờ rằng luật pháp La Mã có liên quan nhiều đến việc chôn cất người bị chặt đầu. Caroline Humfress, giám đốc Viện Nghiên cứu Hiến pháp và Luật pháp tại Đại học St. Andrews ở Scotland, cho biết. “Cá nhân tôi nghĩ rằng rất ít khả năng các vụ hành quyết tại trang trại của Knobb. Có liên quan đến các quy trình pháp lý La Mã. Nếu chúng có bối cảnh tư pháp, thì nó có nhiều khả năng được bản địa hóa. Và liên quan đến các vụ hành quyết được thực hiện mà không cần xét xử.”
Mời độc giả đón đọc những tin tức khác trong chuyên mục: