Live Science đưa tin, một thợ dò kim loại ở Anh đã khai quật được 2 đồng xu vàng rất quý hiếm có niên đại từ giữa thế kỷ 14 khi nước này bị đại dịch Cái Chết Đen hoành hành. Theo đó, cả hai đồng tiền vàng đều được tìm thấy gần thị trấn Reepham ở hạt Norfolk, Anh vào tháng 10.2019. Tuy nhiên, tới nay các nhà khảo cổ học của dự án phân tích và bảo tồn các hiện vật có giá trị mang tên Portable Antiquities Scheme (PAS) mới hoàn thành việc đánh giá về các đồng xu này. Hai đồng vàng được cho là đúc cách đây gần 700 năm vào thời vua Edward III. Và bị coi là một “thất bại” vì có mệnh giá quá cao và không được người xưa đón nhận.
Đồng leopard quý hiếm được ban hành vào thời vua Edward III
Một trong hai đồng xu có tên leopard, phát hành từ tháng 1 đến tháng 7/1344. Leopard bị coi là một thất bại vì chi phí đúc quá lớn. Và mệnh giá cũng cao hơn so với giá trị thực của vàng. Vua Edward III cố gắng giải quyết bằng cách ban hành loại tiền xu mới từ tháng 7/1344 đến năm 1351. Đồng tiền thứ hai tại Norfolk thuộc loại này, có tên gold noble, nặng gần 0,3 ounce (7,7 gram). Hơn gấp đôi so với đồng leopard 0,12 ounce (3,5 gram).
Thợ dò kim loại tìm thấy leopard và gold noble từ tháng 10/2019. Nhưng đến nay các nhà khảo cổ của Chương trình Cổ vật Di động (PAS) mới hoàn thành đánh giá. Họ đưa ra hai khả năng khiến chúng nằm cạnh nhau dưới lòng đất. Đó là người chủ đánh mất bao đựng tiền hoặc bí mật tích trữ. Hai đồng vàng bị gập đôi nhưng vẫn còn khá nguyên vẹn. Chỉ bị một số vết xước có thể do hoạt động nông nghiệp.
Đồng leopard chứa 96% vàng nguyên chất. Việc phát hiện ra nó rất đáng chú ý vì số lượng leopard được đúc vốn không nhiều. Và cũng có rất ít đồng tồn tại tới ngày nay, theo Helen Geake, chuyên gia tại PAS. Hiện chỉ có 3 đồng leopard được trưng bày trong các bảo tàng công.
Người sở hữu hai đồng vàng tại Norfolk chắc hẳn nằm ở tầng lớp cao, Geake nhận định. Giá trị của chúng vào thời điểm đó tương đương với 16.700 USD ngày nay.
Helen Geake, sĩ quan của Văn phòng tìm kiếm cho biết, đồng xu quý hiếm này đã bị thu hồi trong vòng vài tháng. Sau khi được đúc vào năm 1344 và “hầu như không có đồng xu nào còn sót lại”.
Chỉ có ba đồng xu quý tộc nằm trong bộ sưu tập công khai
Sau cuộc xâm lược của người Norman vào thế kỷ 11, loại tiền xu duy nhất được sử dụng ở Anh là bạc. “Edward III quyết định đưa trở lại những đồng tiền vàng đầu tiên tại Anh kể từ thời Anglo-Saxon. Và không ai biết rõ lý do”, Geake nói. Tuy nhiên, các loại tiền mới của Edward III không được mọi người đón nhận, có thể vì mệnh giá quá cao.
Phát hiện mới cho thấy leopard lưu hành lâu hơn so với giới khoa học từng nghĩ. Nguyên nhân có thể là ảnh hưởng của đại dịch Cái Chết Đen ở Anh cuối những năm 1340. Khiến ít nhất 1/3 dân số thiệt mạng và khiến chính quyền bận rộn, Geake cho biết.
Đồng xu cực kỳ quý hiếm này – thứ chưa từng được tìm thấy cùng với một đồng xu nào khác. Đã được phát hiện cùng với một đồng xu hiếm có khá. Được ra đời vào khoảng năm 1351-52 thời Edward III.
Nói về khả năng tại sao các đồng tiền vàng lại nằm trong lòng đất, các nhà khảo cổ đã đề xuất 2 giả thuyết. “Có vẻ như cả 2 đồng xu đã ở trong lòng đất cùng một lúc do bị rơi từ trong ví. Hoặc là một phần của một khoản tích trữ bí mật”.
PAS báo cáo rằng đồng xu này nặng 23 karats, nghĩa là chứa khoảng 96% là vàng nguyên chất. Theo PAS, việc phát hiện ra đồng tiền vàng quý hiếm là điều đặc biệt đáng chú ý. Vì không có nhiều đồng xu loại này được đúc ra và “hầu như không còn sót lại cho tới nay”. Hiện chỉ có 3 đồng xu vàng trong các bảo tàng công cộng ngày nay.