Một nhóm các nhà nghiên cứu động vật đã công bố kết quả nghiên cứu về một con bê nhân bản khỏe mạnh mang gen không gây dị ứng sữa. Các nhà nghiên cứu từ Đại học Moscow, Trung tâm Khoa học Quản lý Động vật Liên bang Ernst, Skoltech và các đồng nghiệp của họ đã tạo ra con bê nhân bản đầu tiên ở Nga. Trong một thí nghiệm liên quan, nhóm nghiên cứu đã vô hiệu hóa gen của protein β-lactoglobulin gây dị ứng sữa ở người, với hy vọng rằng họ có thể tạo ra những con bò biến đổi gen không gây dị ứng sữa. Hiện nay chú bê con cũng đã được một tuổi hơn.
Mục lục
Thông tin về nghiên cứu nhân bản bê tại Nga
Họ công bố kết quả thí nghiệm trên tạp chí Doklady Biochemistry and Biophysics. Nhóm nghiên cứu đứng đầu là Galina Singina ở Trung tâm khoa học liên bang; về quản lý động vật Ernst nhân bản thành công con bê. Bằng cách sử dụng kỹ thuật chuyển nhân tế bào sinh dưỡng (SCNT); với nguyên bào sợi lấy từ nhân của vật hiến. Với kỹ thuật này, tế bào bình thường của vật hiến được chuyển vào trứng đã loại bỏ nhân. Phôi thai sau đó được cấy vào tử cung bò cái mang thai hộ và chào đời khi hết thai kỳ.
Dù chuột biến đổi gene đã trở nên phổ biến trên khắp thế giới; biến đổi gene ở các loài khác vẫn là một thách thức. Do chi phí cao và khó khăn trong nhân giống và chăm sóc, theo Petr Sergiev; phó giáo sư ở Skotech, thành viên nhóm nghiên cứu. Ngược lại, chuột là lựa chọn rất thuận tiện bởi thai kỳ chỉ kéo dài 3 tuần. Các nhà nghiên cứu cũng có nhiều kinh nghiệm xử lý chuột. Do rất nhiều phòng thí nghiệm trên thế giới làm việc với chuột suốt nhiều thập kỷ.
Con bê nhân bản chào đời hôm 10/4/2020 với cân nặng 63 kg. Hiện nay, nó đã hơn một tuổi, đạt trọng lượng của cá thể trưởng thành là 410 kg; với chu kỳ sinh sản bình thường. Trước đó, nhóm nghiên cứu nuôi nó trong phòng riêng với bò mẹ. Nhưng từ tháng 5/2021, nó ra gặm cỏ hàng ngày với những con bò khác ở viện. Dù cần thích nghi đôi chút, con vật làm quen rất nhanh.
Biến đổi gene động vật
Về cơ bản, nhân bản bò là một thử nghiệm để tạo ra động vật biến đổi gene; bởi các nhà khoa học cần chắc chắn mọi quy trình sẵn sàng trước khi cấy phôi thai đã chỉnh sửa. Sergiev và cộng sự sử dụng kỹ thuật CRISPR/Cas9 để vô hiệu hóa gene PAEP và LOC100848610. Hai gene đại diện cho beta-lactoglobulin trong hệ gene của bò; và chuẩn bị một dòng nguyên bào sợi phôi thai đã chỉnh sửa gene. Sau đó, họ sử dụng nhân của chúng cho SCNT.
Beta-lactoglobulin, chất gây dị ứng trong sữa bò, không phải mục tiêu dễ dàng bởi trên thực tế. Cần vô hiệu hóa 4 bản sao của những gene này trong hệ gene của bò (mỗi gene có 2 bản sao). Kết quả tốt nhất mà nhóm nghiên cứu đạt được là tắt 3/4 bản sao; đủ để cá thể nhân bản chào đời qua sinh sản thông thường. Họ đang bắt tay vào chuẩn bị cho giai đoạn thí nghiệm tiếp theo là tạo ra đàn bò gồm vài chục con.
Một số động vật đã được nhân bản trong những năm vừa qua
Lợn nhân bản
Vào năm 2000, công ty PPL Therapeutics công bố đã nhân bản thành công 5 cá thể lợn cái từ các tế bào của lợn trưởng thành. 5 cá thể lợn này được đặt tên là Millie, Christa, Carrel, Dotcom và Alexis. Thành tựu này đã được công bố trên tạp chí Nature vào năm 2000. Điểm đáng chú ý là PPL Therapeutics chính là công ty đã từng hợp tác với Viện Roslin để nhân bản cừu Dolly.
Mèo
Năm 2001, các nhà khoa học tại Đại học Texas A&M đã nhân bản được một con mèo cái đặt tên là CC (viết tắt của Carbon Copy – Tạo ra các bản sao). CC là cá thể duy nhất được sinh ra sau khi các nhà khoa học đã cấy 87 phôi vào trong tử cung các mèo mẹ thay thế. Mặc dù CC thuộc giống mèo Rainbow nhưng bộ lông của nó lại có hoa văn khác biệt, có thể là do yếu tố phát triển chứ không phải do di truyền. CC đã đẻ được mèo con vài năm sau đó.
Hươu nhân bản
Vào năm 2003 cũng vẫn các nhà khoa học ở Đại học Texas A&M đã nhân bản được một con hươu đuôi trắng, đặt tên là Dewey. Dewey được nhân bản từ tế bào da của một con hươu đuôi trắng đã chết, sau đó được một hươu mẹ thay thế có tên là Sweet Pea sinh ra. Dewey vẫn sống đến thời điểm này.